ده سال پیش وقتی به من می‌گفتند بریم سفر؟ احساساتم فوران می‌کرد و سریع با خودم می‌گفتم نکات مثبت سفر کردن خیلی بیشتر از نکات منفی آن هست و با سرعت می‌گفتم بریم، ولی این روزها دیگه با این سرعت تصمیم نمی‌گیرم، چون تجربه‌ی سفرهای زیادی را دارم و برای من نکات مثبت و منفی سفر به یک اندازه است و اگر با منطقم به نتیجه نرسم که من باید به این سفر بروم یا نه! میشه گفت غیرممکن هست برم سفر، ولی همچنان مشکل تصمیمات احساسی را دارم به خصوص در حوزه‌هایی که تجربه‌ی زیادی ندارم، برای همین سوال «در مورد این چه طور فکر می‌کنم؟» را با «در مورد این چه حسی دارم» جا‌به‌جا می‌کنم.

این بخش از کتاب را خیلی دوست داشتم، چون همیشه سعی کردم همین مدلی فکر کنم، چند سالی هست بعضی از دوستانم عازم مناطق محروم می‌شوند تا با ساختن، مدرسه، حمام، کتابخانه و … کمکی کرده باشند، ولی من خیلی علاقه‌مند به این سبک کاری نبودم، چون از نظر خودم اگر پانزده روز از زمانم را صرف این کار کنم بتونم در بهترین حالت مثلا یک دیوار بچینم، درحالیکه همین کار را یک بنای ماهر می‌تونه در دو یا سه روز با بهترین کیفیت انجام بده و من هم در مدت پانزده روز می‌تونم مثلا پول ۳۰ روز یک بنا را در بیارم، پس شاید منطقی‌تر باشه من کار خودم را انجام بدم و معادل پول پانزده روز را اهدا کنم، این طوری هم دیوارهای بیشتری کشیده میشه اونم توسط آدم‌های ماهرتری، هم برای اون بنا بازار درست شده، هم پولی اضافه‌تر وجود داره که می‌تونند باهاش کارهای تاثیرگذارتری هم بکنند. البته این به این معنی نیست که دوست ندارم چنین کارهایی بکنم، ولی راستش اگر انجام میدم صرفا به خاطر خودخواهی خودم هست چون دوست دارم و به اون احساسی که در من ایجاد میشه نیاز دارم، برای همین در بیشتر مواقع سعی می‌کنم مالی یا با کار و تخصص خودم کمک کنم.

در دوران دبیرستان عاشق مجله بودم، تا دلتون بخواد هم می‌خریدم، یکی از ستون‌های جذابش هم طالع بینی بود، هر وقت اون قسمت را می‌خوندم لذت می‌بردم و با خودم می‌گفتم چقدر جالب، دقیقا همین طوری هست، جالب اینجاست که همیشه هم قسمت‌های مرتبط با ماه تولد خودم رو فقط می‌خوندم، تا اینکه یک بار کنار دوستم نشسته بودم و بهش گفتم می‌خوای طالع تو هم بخونم؟ استقبال کرد و اونم گفت چه جالب، دقیقا همین طور هست، ولی من خیلی رفتم توی فکر و شروع کردم طالع‌بینی بقیه را هم خوندم، جالب بود، چون تمام دوازده ماه در مورد من صدق می‌کرد، تو آدم باهوشی هستی، تو فرصت‌های زیادی در زندگی داری، تو رویاهای بزرگی داری، تو خانواده خوبی داری، انصافا طرف غیب گفته بوده به تنهایی، از اون به بعد صرفا برای فان هر از چند گاهی می‌خوندم و می‌خندیدم.

«استخری داریم که در آن نیلوفرهای آبی رشد می‌کند، گل‌ها سریع تکثیر می‌شود و هر روز فضایی که اشغال می‌کند دو برابر می‌شود. ۴۸ روز طول می‌کشد تا استخر به طور کامل با نیلوفرهای آبی پوشانده شود. چند روز طول می‌کشد تا نیمی از استخر پوشانده شود؟ تا جواب‌ را ننوشتی ادامه مطلب را نخوان.◊»

«برای این سوال یک جواب حسی وجود دارد و یک جواب درست، اول جواب حسی و سریع به ذهن می‌رسد. ۲۴ روز، اما غلط است، جواب درست ۴۷ روز است، آیا به سوال درست جواب دادی؟◊»

«فکر کردن خسته‌کننده‌تر از حس کردن است. بررسی‌های منطقی، به نسبت واگذاری چنین مسائلی به حس، نیازمند عزم بیشتری است. به بیان دیگر افراد احساسی تمایل کمتری به بررسی دارند.◊»

«اگر از خودت راضی نیستی و می‌خواهی آن را بهتر کنی، با ساده‌ترین سوال‌های منطقی هم نقادانه برخورد کن. هر چیزی که پذیرفتی به نظر می‌رسد درست نیست. جواب‌های ساده‌ای را که به ذهنت خطور می‌کند، رد کن. سپس یکبار دیگر تلاش کن.

پی‌نوشت:
◊ هنر شفاف اندیشیدن نوشته‌ رولف دوبلی

چند سال پیش با دوستی آشنا شدم که از نظر من داشت مسیر اشتباهی را می‌رفت، در اولین فرصت اطرافیانش را تغییر دادم، آدم‌های جدید خیلی جلوتر ازش بودن و طرز فکر و بینش متفاوتی داشتند، اوایل احساس خوبی نداشت ولی من مدام بهش می‌گفتم تو خیلی باهوش هستی و استعداد‌های زیادی داری، در حالیکه شاید این طوری هم نبود، اوایل کارم خیلی سخت بود چون مجبور بودم خودم خیلی چیزها را بهش یاد بدم ولی بعد از مدتی که شروع کردم به تصویر‌سازی از آینده‌‌اش و ساختن یک دنیای هیجان‌انگیز، شرایط کمی تغییر کرد، دیگه خودش حرکت می‌کرد، یاد می‌گرفت، یه جورایی میشه گفت بهش یاد داده بودم چطوری باید یاد بگیره، بعد از مدتی دیگه عقب‌تر از کسی نبود و نسبت به آدم‌های گذشته‌ی زندگیش جلوتر بود، چون انتظاراتش را تغییر داده بودم.

«وزن متوسط کارمندان یک شعبه را در نظر بگیریم، به جای بررسی هزار شعبه، فقط دو تا را بررسی می‌کنیم، یک شعبه‌ی بسیار بزرگ و یک شعبه‌ی بسیار کوچک. شعبه‌ی بزرگ هزار کارمند دارد و شعبه‌ی کوچک فقط دو کارمند. وزن متوسط در شعبه‌ی بزرگ‌تر به وزن متوسط کل جامعه میل می‌کند، مثلا حدود ۷۸ کیلوگرم. مستقل از این که چه کسی استخدام یا اخراج می‌شود، این مقدار تغییر عمده‌ای نخواهد کرد. اما قضیه در مغازه‌ی کوچک فرق می‌کند. در چنین مواردی، تپل یا استخوانی بودن همکار مدیر فروشگاه تغییر چشمگیری در وزن متوسط ایجاد خواهد کرد. چیزی که با آن آشنا شدید همان قانون اعداد کوچک است◊»

پی‌نوشت:
◊ هنر شفاف اندیشیدن نوشته‌ رولف دوبلی

گاهی توی زندگیم به آدم‌هایی بر می‌خورم که کلی زمان گذاشتن مثلا دکتر شدن، یا زمان و زحمت زیادی کشیدن برنامه‌نویس شدن و …، خیلی هم بهش افتخار می‌کنند، چون زحمت زیادی براش کشیدن، در کنارش هم راضی نیستن و حاضر نیستن چیزی که با این زحمت به دست آوردن را کنار بزارن و کار دیگه‌ای شروع کنند، به خصوص کارهایی که شاید به دست آوردن‌شون اونقدر‌ها هم تلاش و زحمت نیاز نداشته باشه و اثرش در زندگی‌شون خیلی بیشتر باشه، من خودم به شخصه بعضی از کارهایی که بهشون افتخار هم می‌کنم به کسی توصیه نمی‌کنم انجامش بدن، چون به نظرم نمی‌صرفه، باید تلاش کنیم اسیر توجیه تلاش نشیم.